Zima jest pełna uroku i magicznych chwil, ale jednocześnie może być wyjątkowo surowym testem dla naszej zdolności do przetrwania. Temperatury spadają, dni stają się krótsze, a przyroda wkracza w okres spoczynku. Dla niektórych z nas zima to jednak okazja do uprawiania sportów zimowych, lepienia bałwanów i wędrowania po górach. Dowiedz się, jak przetrwać survivalowy wypad zimą oraz jak zachować bezpieczeństwo podczas zimowej wyprawy.
Przygotuj się na zimę — komfort termiczny
Zapewnienie sobie komfortu termicznego podczas zimowych wypraw survivalowych i nie tylko, to klucz do przetrwania i zachowania zdolności do podejmowania skutecznych działań. W ekstremalnych warunkach, gdzie temperatura spada poniżej zera, prawidłowe ubranie i okrycie jest kluczowe. Warto więc inwestować w odzież termoizolacyjną, składającą się z kilku warstw, które zatrzymują ciepło i jednocześnie ułatwiają skórze oddychanie i odprowadzanie nadmiaru wilgoci. Możliwość szybkiego wysuszenia odzieży np. podczas krótkiej wizyty w schronisku także stanowi ważną zaletę i znacznie ułatwia survival w zimę.
Zawsze należy pamiętać o ochronie głowy, rąk i stóp, ponieważ to właśnie te części ciała najbardziej narażone są na szybką utratę ciepła. Izolujący materac i śpiwór o odpowiednim indeksie komfortu termicznego także stanowią kluczową część wyposażenia, które pozwoli utrzymać właściwą temperaturę ciała podczas snu.
Temperatura komfortu — najważniejszy element całej układanki
Tutaj warto wspomnieć, że istnieje coś takiego, jak temperatura komfortu wskazana na etykietach śpiworów. Jest ona wynikiem standaryzowanego modelu laboratoryjnego, który został stworzony, aby zapewnić jednolitość parametrów podawanych przez różnych producentów. Jest on stosowany wyłącznie do śpiworów, zgodnie z europejską normą EN 13537, i obejmuje szereg założeń, takich jak brak wiatru, suchość powietrza i brak interakcji z podłożem.
W modelu tym za standardowego mężczyznę uznaje się zdrowego 25-latka o wzroście 1,73 m i wadze 73 kg. Z kolei standardową kobietą jest zdrowa i wypoczęta 25-latka o wzroście 1,60 m i wadze 60 kg. Model zakłada, że temperatura komfortu na powierzchni skóry tej kobiety powinna wynosić co najmniej 32,8 stopni Celsjusza, a dla mężczyzn – co najmniej 32,9 stopni Celsjusza. Temperatury poniżej tych wartości są uznawane za odczuwalny chłód, a badanie to przeprowadza się przy założeniu pozycji pionowej.
Co ciekawe, intuicyjnie jednak odczuwamy temperaturę komfortu jako stan, w którym nie jest ani za gorąco, ani za zimno. Jest to więc tak naprawdę odczucie subiektywne, trudne do zmierzenia i do zamknięcia w ramach. Zazwyczaj komfortowa temperatura spania wynosi od 16oC do 22oC w temperaturze otoczenia. Na nasze realne odczucie komfortu termicznego ma wpływ wiele czynników, a w szczególności:
Czynników wewnętrznych, do których zaliczamy m.in.:
- Zdolność do aklimatyzacji
- Aktywność fizyczna
- Zmęczenie lub niedożywienie
- Wiek
- Płeć
Czynników zewnętrznych, takich jak np.:
- Efektywna temperatura otoczenia
Podstawowy parametr, odnoszący się do rzeczywistej temperatury w cieniu, mierzonej na wysokości około 2 metrów od powierzchni ziemi. Jej percepcja jest silnie związana z dwoma pozostałymi czynnikami zewnętrznymi — wiatrem i wilgotnością.
- Temperatura podłoża
- Dodatkowa warstwa izolacyjna
Wiele osób nie zdaje sobie również sprawy, że na odczuwaną temperaturę komfortu może mieć wpływ spożywanie alkoholu. Choć początkowo daje wrażenie rozgrzewania, to może być ono mylący. Alkohol powoduje rozszerzenie naczyń krwionośnych, co prowadzi do uczucia ciepła. Jednak ta krótka chwila rozgrzewania szybko ustępuje miejsca szybkiemu wychładzaniu krwi, co w rezultacie prowadzi do szybszego wychłodzenia organizmu. To szczególnie niebezpieczne w trudnych warunkach panujących zimą.
Informacja o temperaturze komfortu podana na produkcie to nie wyznacznik!
Informacje o temperaturze komfortu na śpiworach i kołdrach powinny być więc przyjmowane z rezerwą.
Przy zakupie nowego śpiwora lub komfortera warto przetestować go w warunkach jak najbardziej zbliżonych do tych, w jakich zamierzamy go używać, uwzględniając przy tym nasz stan zdrowia i inne indywidualne czynniki. Ważne jest, by pamiętać, o zapewnieniu sobie dodatkowego źródła ogrzewania, z którego będzie można skorzystać w razie komplikacji. (np. przez dodatkowy koc czy termofor). Zalecane jest przeprowadzanie takich testów w obecności kogoś, kto będzie mógł monitorować nasze bezpieczeństwo, a także regularne sprawdzanie swojego samopoczucia podczas snu, zwłaszcza w ekstremalnych warunkach temperaturowych.
Jak przetrwać survival zimowy?
Każdy, kto ma choć trochę doświadczenia na tym polu, wie, że survival w zimę to wyzwanie, które wymaga solidnej wiedzy, umiejętności i odpowiedniego przygotowania. Pierwszym krokiem jest poznanie siebie i swoich predyspozycji w przypadku zimowej wyprawy niezbędne do przetrwania jest poznanie terenu, w którym się znajdujesz. Zrozumienie lokalnej przyrody, topografii i typowych warunków pogodowych pozwoli Ci lepiej przewidzieć potencjalne zagrożenia i dostosować strategię przetrwania.
Zapasy to kolejny kluczowy aspekt. Zawsze miej przy sobie zapasy żywności o wysokiej kaloryczności, które dostarczą Ci energii. Upewnij się także, że masz dostęp do świeżej wody lub potrafisz ją pozyskiwać i oczyszczać. Stwórz plan zimowej wyprawy. Nawet jeśli będzie to po prostu wyjście na górski szlak, zawsze mniej z tyłu głowy, że warunki w górach potrafią zmienić się bardzo szybko, a z zaśnieżonego szlaku łatwo zboczyć. Dlatego dobrze mieć plan i podzielić się nim z osobami, które zostają na miejscu.
Survival w zimę – jakie wyposażenie na survival w zimie warto zabrać?
Bez tego ani rusz! Wybierz i przygotuj odpowiedni sprzęt, w tym termoizolacyjną odzież, także zapas na zmianę. Jeśli planujesz nocowanie w terenie, przyda się lekki namiot lub hamak z podpinką, zapas żywności oraz koniecznie latarka. To nie tylko źródło światła, ale również promyk nadziei w najtrudniejszych chwilach, pozwalający przetrwać do świtu. Dobrym rozwiązaniem będzie Bivy Bag, który nadaje się do spania na ziemi, a niektóre modele posiadają także moskitierę, która ochroni nas przed owadami.
Narzędzia takie jak nóż, lina, kompas czy latarka są również niezbędne. Nie zapominaj o zarządzaniu ciepłem. Ubieraj się warstwowo, unikając przegrzewania się i nadmiernego pocenia. Koniecznie przetestuj nowy sprzęt i nie polega tylko na temperaturze komfortu podanej przez producenta śpiwora. Ogień jest doskonałym źródłem ciepła, więc naucz się go rozpalać i utrzymywać. Krzesiwo powinno wystarczyć.
A jak Wy radzicie sobie z niskimi temperaturami w terenie?